Postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawie Spółdzielni Mieszkaniowej w Kętrzynie

Sygn. akt I C 1026/22

P O S T A N O W I E N I E

Dnia 11 kwietnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie – Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący sędzia Ewa Tokarzewska,

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2023 r., w Olsztynie, na posiedzeniu niejawnym,

sprawy z powództwa N.N.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej Pionier w Kętrzynie

o uchylenie uchwał organu spółdzielni

w przedmiocie wniosku o zabezpieczenie,

z urzędu

postanawia:

1. uchylić postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 20 września 2022 r. w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia roszczeń powoda poprzez wstrzymanie wykonalności uchwał Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej Pionier w Kętrzynie odbytego w dniach 5,6,7,8,9 września 2022r.,tj:

- uchwały nr 1 w sprawie przyjęcia porządku obrad Walnego Zgromadzenia,

- uchwały nr 2 w sprawie odwołania Prezesa Zarządu Arkadiusza Książek,

- uchwały nr 3 w sprawie odwołania Członka Zarządu Anety Nahornej,

- uchwały nr 4 w sprawie wyboru Rady Nadzorczej,

do chwili prawomocnego zakończenia postępowania,

2. wniosek powoda o zabezpieczenie roszczenia oddalić.

I C 1026/22

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Okręgowego w Olsztynie

z dnia 11 kwietnia 2023 r.

Pozwem datowanym na 13 września 2022r. powód wniósł o:

1. uchylenie w całości, ewentualnie stwierdzenie nieważności w całości ewentualnie stwierdzenia nieistnienia w całości Uchwały nr 1 Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej Pionier w Kętrzynie odbytego w dniach 5,6,7,8,9 września 2022r. w sprawie przyjęcia porządku obrad Walnego Zgromadzenia.

2. uchylenie w całości, ewentualnie stwierdzenie nieważności w całości ewentualnie stwierdzenia nieistnienia w całości Uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej Pionier w Kętrzynie odbytego w dniach 5,6,7,8,9 września 2022r. w sprawie odwołania Prezesa Zarządu Arkadiusza Książek,

3. uchylenie w całości, ewentualnie stwierdzenie nieważności w całości ewentualnie stwierdzenia nieistnienia w całości Uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej Pionier w Kętrzynie odbytego w dniach 5,6,7,8,9 września 2022r. w prawie odwołania Członka Zarządu Anety Nahornej,

4. uchylenie w całości, ewentualnie stwierdzenie nieważności w całości ewentualnie stwierdzenia nieistnienia w całości Uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej Pionier w Kętrzynie odbytego w dniach 5,6,7,8,9 września 2022r. w sprawie wyboru Rady Nadzorczej.

  Wraz z pozwem, powód wniósł o zabezpieczenia powództwa przez wstrzymanie wykonania w całości zaskarżonych w pkt 1-4 uchwał do czasu zakończenia sprawy.

  Postanowieniem z dnia 20 września 2022 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie udzielił zabezpieczenia w przedmiocie wstrzymanie wykonalności uchwał Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej Pionier w Kętrzynie odbytego w dniach 5,6,7,8,9 września 2022r.

  W odpowiedzi na pozew (wniesionej przed doręczeniem pozwu) datowanej na 14 marca 2023r. pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa „Pionier” w Kętrzynie uznała powództwo w całości. Pozwana również uznała wniosek dotyczący zabezpieczenia powództwa dotyczący wstrzymania w/w uchwał. Następnie pozwana, reprezentowana przez zarząd odwołany zaskarżonymi uchwałami uznała powództw o w całości.

  Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2023 r. Sąd uchylił z urzędu postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 20 września 2022 r. w przedmiocie udzielnia zabezpieczenia roszczeń powoda poprzez wstrzymanie wykonalności uchwał Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej Pionier w Kętrzynie odbytego w dniach 5,6,7,8,9 września 2022r.

tj.:

- uchwały nr 1 w sprawie przyjęcia porządku obrad Walnego Zgromadzenia;

- uchwały nr 2 w sprawie odwołania Prezesa Zarządu Arkadiusza Książek;

- uchwały nr 3 w sprawie odwołania Członka Zarządu Anety Nahornej;

- uchwały nr 4 w sprawie wyboru Rady Nadzorczej

do chwili prawomocnego zakończenia postępowania.

Nadto Sąd oddalił wniosek o udzielenie zabezpieczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

  Powód domagał się zabezpieczenia roszczenia majątkowego o charakterze niepieniężnym, jakim jest żądanie ustalenia nieistnienia uchwały, stwierdzenia jej nieważności, ewentualnie nieistnienia.

  Zgodnie z art. 730 § 1 i art. 755 k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd można domagać się udzielenia zabezpieczenia, przy czym w przypadku roszczenia niepieniężnego zabezpieczenie może polegać na unormowaniu praw i obowiązków stron postępowania na czas trwania postępowania.

W myśl art. 730¹ § 1 i 2 k.p.c. warunkiem uwzględnienia wniosku w tym przedmiocie jest natomiast uprawdopodobnienie roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, przy czym interes prawny istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

  Na podstawie art. 359 § 1 k.p.c. postanowienia niekończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne.

  Ze sformułowania „zmiana okoliczności sprawy” wynika, że chodzi o wszelkie zmiany zaszłe zarówno w okolicznościach faktycznych sprawy, jak i w obowiązujących przepisach prawnych, które uzasadniają wydanie postanowienia odmiennej treści niż to postanowienie, które wcześniej zostało wydane. Chodzi o pojawienie się takich okoliczności, z których wynika, że dalsze istnienie postanowienia lub zachowanie jego dotychczasowej treści jest bezpodstawne lub bezprzedmiotowe.

  Artykuł 359 § 1 k.p.c. dotyczy bowiem takich przypadków, gdy po wydaniu postanowienia dochodzi do zmiany tych okoliczności, które stanowiły podstawę rozstrzygnięcia (por. postanowienie SN z 23.11.2011 r., IV CZ 97/11, LEX nr 1169153).

  W ocenie Sądu po wydaniu postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia zaszła istotna zmiana w zakresie prawidłowości reprezentacji pozwanej Spółdzielni.

  W obszarze stosunków prawnych zachodzących między spółdzielnią a członkiem jej zarządu obowiązują specjalne zasady reprezentacji. W tym przypadku kompetencje przyznano radzie nadzorczej stosownie do art. 46 § 1 pkt. 8 ustawy prawo spółdzielcze. Uzasadnieniem dla tych rozwiązań jest potencjalny konflikt interesów pomiędzy piastunem (zarządem) a reprezentowaną przez niego osobą.

  W doktrynie i orzecznictwie trafnie przyjmuje się, że przewidziany w art. 46 § 1 pkt. 8 ustawy prawo spółdzielcze wyjątek od zasady, zgodnie z którą to zarząd reprezentuje spółdzielnię, dotyczy także sporu pomiędzy członkiem zarządu a spółdzielnią. Jak wskazał SA we Wrocławiu w wyroku z dnia 17 sierpnia 2012 r. (I ACa 771/12) w sporze o naprawienie szkody wobec członka zarządu spółdzielnię reprezentuje rada nadzorcza.

  W niniejszej sprawie na skutek obowiązywania postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia i wstrzymania zaskarżonych uchwał doszło do sytuacji, w której zarząd w osobach Arkadiusza Książek oraz Anety Nahornej reprezentuje spółdzielnię w sprawie dotyczącej uchwał między innymi w przedmiocie ich odwołania a więc dotyczącej ich samych. Natomiast wyłoniona rada nadzorcza nie może występować jako reprezentująca Spółdzielnię.

  Nie bez znaczenia jest okoliczność, iż odwołany zaskarżonymi uchwałami zarząd Spółdzielni uznał powództwo i wniosek o zabezpieczenie jeszcze przed doręczeniem pozwu a następnie ponowił swoje stanowisko po doręczeniu pozwu. Tym samym zarząd wypowiedział się za „pozostawieniem” go na dotychczasowej pozycji w spółdzielni.

  Trudno jednak uznać, iż jest to stanowisko samej Spółdzielni skoro rada nadzorcza nie wypowiedziała się w tej kwestii zgodnie z przyznaną jej kompetencją na podstawie art. 46 § 1 pkt. 8 ustawy prawo spółdzielcze. Nie sposób też uznać, iż stanowisko wyrażone przez zarząd jest faktycznie zgodne ze stanowiskiem samej Spółdzielni. Tym bardziej, iż z akt sprawy jasno wynika, iż część członków Spółdzielni pozostaje w sporze z odwołanym zaskarżonymi uchwałami zarządem.

  Uchybienie regułom reprezentacji pozwanej spółdzielni może pociągać za sobą drastyczne dla stron postępowania skutki. Mianowicie nieważność postępowania uwzględnianą przez sąd drugiej instancji z urzędu.

Stosownie do treści art. 730¹ § 2 k.p.c. interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia ogranicza się wyłącznie do enumeratywnie wymienionych sytuacji, tj. istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

Odnosząc się do uprawdopodobnienia roszczenia Sąd w tym składzie ma na uwadze, że strona powodowa wprawdzie wykazała, iż zaskarżone uchwały nie były wymienione w porządku obrad jednak do oceny Sądu w procesie pozostaje przyczyna takiego stanu rzeczy ponieważ były one zgłoszone w terminie wynikającym z przepisów.

  Najistotniejsze jest jednak, iż w ocenie Sądu strona powodowa nie uprawdopodobniła interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, a mianowicie, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

  Należy podkreślić, że istotą i celem zabezpieczenia jest ochrona przed okolicznościami które mogłyby zniweczyć cel postępowania, a nie wytworzenie dla strony procesowej bądź piastuna pozwanej ochrony przed skutkami powództwa, które może okazać się w całości lub w części bezzasadne.

  W tym kontekście postulowany wnioskiem sposób zabezpieczenia jawi się z góry wadliwym i nie przystającym procesowo do uzyskania efektu w postaci eliminacji braku bądź utrudnienia „osiągnięcia celu postępowania w sprawie”.

  Z kolei wnioskowany sposób arbitralnie pozbawiałby pozwaną Spółdzielnię reprezentacji w procesie z członkami zarządu.

  Nie jest zaś rzeczą Sądu faktyczna, nawet czasowa modyfikacja (ograniczenie) uprawnień strony procesu w tym zakresie i udzielanie drugiej stronie sądowej ochrony, tak jak nie jest rzeczą Sądu przesądzanie (nawet jedynie w „trybie zabezpieczającym”) w niniejszym postępowaniu tego, czy Spółdzielnia może korzystać ze swych praw czy też nie, bowiem to w niczym nie wspomoże ani nie wyeliminuje prawnej efektywności wyroku uwzględniającego powództwo w jakimkolwiek zakresie.

  Nie są to zaś sytuacje dla strony powodowej nieodwracalne i niweczące cel postępowania.

  W tym stanie rzeczy, z mocy art. 730¹ kpc, w braku interesu w zabezpieczeniu należało orzec jak na wstępie.