14 grudnia 1970 roku. Poniedziałek 

 Strajk ! 

Rano wykłady, potem zajęcia z WF-u w „małej hali” sportowej Stoczni Gdańskiej. 50 lat wcześniej rozpocząłem studia na Politechnice Gdańskiej. WF na pierwszym roku był obowiązkowy. W hali ćwiczymy układ gimnastyczny do występu na 25-leciu AZS w Gdańsku (Akademicki Zespół Sportowy). Potem gra w koszykówkę. Jestem rozgrywającym. Wybrała mnie drużyna, bo mimo niskiego wzrostu, byłem szybki i dobry taktycznie. W połowie meczu, pod oknami przechodzi tłum robotników.

Stoczniowcy przed budynkiem dyrekcji Stoczni Gdańskiej 14-12-1970. Źródło IPN

Po chwili do hali wchodzi grupa uczniów szkoły przyzakładowej z wychowawcami. Trener chwilę z nimi rozmawia.

- Co się stało – pytamy.

- Nic ważnego – odpowiada trener - Mają teraz wolne w warsztatach i przyszli obejrzeć wasz trening.

- A ci, którzy szli pod oknami? – pytamy dalej.

- Wydział stoczni ma zebranie, więc poszli. Dlatego uczniowie są tutaj.

Było to, trochę dziwne wyjaśnienie. Gramy dalej, ale niepokój pozostał. Tym bardziej, że wczesniej, w sobotę, ludzie od rana wykupywali cukier, mąkę, smalec i konserwy mięsne. Dopiero w sobotę wieczorem, okazało się dlaczego: Gomułka, w radiu i telewizji, ogłosił podwyżkę cen. (Link do wystąpienia Gomułki tutaj https://www.youtube.com/watch?v=NVn-oPQNLOE)

Po skończeniu WF-u wracamy tramwajem do akademika. W okolicy Akademii Medycznej tramwaj się zatrzymuje.

- Dalej nie jedziemy – oznajmia motorniczy. Wysiadamy, a przed nami kilkanaście stojących tramwajów i sznur ludzi idących na piechotę. Nikt nie wie, co się stało. Idziemy pieszo. Przed Politechniką grupa osób zebranych wokół torowiska. Wypadek? Podchodzimy bliżej. Na torowisku siedzi czterech ludzi, w ubraniach roboczych i kaskach.

- Co się stało - pytamy.

- A wy skąd? – słyszymy.

- Studenci z Politechniki.

- Strajkujemy – słyszymy odpowiedź. – Jest wiec przed Politechniką. Idźcie tam.

Idziemy do wejścia głównego Politechniki. Z tarasu nad wejściem ktoś przemawia.

Politechnika Gdańska w 1975 r. Zaznaczony taras nad wejsciem. 

Mówi o podwyżkach cen. Opowiada o dzisiejszym strajku w Stoczni Gdańskiej. Namawia zebranych do przyłączenia się. Do strajku.  Potem mikrofon przejmuje rektor Politechniki.

- Studenci, bądźcie rozsądni. 2 lata wcześniej w 1968 też były strajki. Wtedy robotnicy bili was pałkami. Wyrzucano was ze studiów i wcielano do wojska. To się tak samo skończy…

Nie dokończył, bo wyrwano mu z ręki mikrofon. Chwila szarpaniny na tarasie i na schodach wejściowych. Znów przemawia stoczniowiec.

- Studenci! Nie bądźcie tacy sami jak robotnicy dwa lata wcześniej. Wtedy was nie poparliśmy. Nie róbcie tego samego błędu. Chodźcie z nami. Myśmy was nie pałowali. To byli prowokatorzy przebrani za robotników. Wybaczcie nam i teraz chodźcie z nami…

Słuchaliśmy tego z zaskoczeniem. Widzieliśmy już trochę, co działo się w 1968 roku. Dwóch starszych kolegów, których w 1968 roku relegowano ze studiów i wcielono na dwa lata do wojska, chodziło z nami na zajęcia, aby uzupełnić brakujące zaliczenia.

Po kilku wystąpieniach robotnicy przeszli pod Rozgłośnię Polskiego Radia a studenci rozeszli się do akademików i do domów. My również.

Wieczorem robotnicy wrócili na Politechnikę. Zanim się o tym dowiedzieliśmy, poszli dalej.

(Cdn.)

PS Linki do wydarzeń 12-14 grudnia 1970, ze strony IPN:

12 grudnia 1970 https://polskiemiesiace.ipn.gov.pl/mie/wszystkie-wydarzenia/grudzien-1970/kalendarium/114845,12-XII-1970-r-sobota.html

13 grudnia 1970 https://polskiemiesiace.ipn.gov.pl/mie/wszystkie-wydarzenia/grudzien-1970/kalendarium/114848,13-XII-1970-r-niedziela.html

14 grudnia 1970 https://polskiemiesiace.ipn.gov.pl/mie/wszystkie-wydarzenia/grudzien-1970/kalendarium/114851,14-XII-1970-r-poniedzialek.html

Grudzień 1970 w Wikipedii https://pl.wikipedia.org/wiki/Grudzie%C5%84_1970